Bundan sonrası...

Yaşadığımız deprem felaketinden sonra ekranlarda her depremden sonra olduğu gibi bilirkişiler çıkıp depremin neden çok yıkıcı olduğunu anlatıyorlar.

Bende hem inşaatçı bir ailenin çocuğu hem de hayatı inşaatlarda geçmiş bir teknik eleman olarak inşaatların bundan önce nasıl yapıldığını ve depremin neden bu kadar yıkıcı olduğunu ve bundan sonra nelere dikkat etmemiz gerektiğini kendimce yazmak istedim.

Eski binalarda herkesin de bildiği gibi zemin ile ilgili çok dikkatli etüdler yapılmazdı ve tek söylenen, “Binalar yüksek yerlere, sert zemine yapılırsa sağlam olur…” denilir ve genelde öyle yapılırdı.

Ancak zamanla nüfus kabalık oldukça hem tarım arazilerine yani ovalara hem de yüksek katlı binalar oluşturulmaya başlandı. Tabii zemin etüdlerine de dikkat edilmez ve hatta kaçak şekilde evler-binalar yapılırdı.

Son yıllardaki kanunlar ve yönetmelikler ile yapıların denetlenmesi biraz daha düzelmeye başlamıştı.

Ancak kanunlar tek başına bir şey ifade etmezdi ve bunu uygulamak çok önemliydi!

Peki bundan sonra nasıl olmalı?

1 – Ovalardan, tarım arazilerinden elimizi çekemiyorsak yüksek katlı bina yapmamak, yapıyorsak da Devletin kontrolünde olan bağımsız zemin etüdçü olan JEOLOJİ Mühendisleri tarafından yapılmalı, onların vereceği rapora göre zemin iyileştirilmesi(Fore Kazık-Jet Grout gibi) zorunlu hale gelmeli. 

Yani önce binanın oturacağı temel sağlam zemine oturmalı, oturmalı ki bina yerin dibine girmemeli.

2 -  Kolon ve perde kalıpları beton döküldükten 2 gün sonra hava alsın diye sökülürdü. Döşemeler ise en erken 14 günde sökülürdü ve beton sabah akşam bol bol sulanırdı. Ancak bunu çoğu müteahhit yapmadığı için binalarımız toz buz oluyor.

Son yıllarda Hazır Beton sistemine geçildikten sonra katkı malzemeleri ile betonun karışımının da iyi yapılmasıyla gerekli dozajın yani C25-C30 gibi elde edilmesiyle kolon kalıpları 2 günde, döşeme betonları da 7 günden sonra sökülebiliyor. 

Hatta TOKİ konutlarındaki tünel kalıplar en geç iki günde tamamı sökülebiliyor bunun nedeni de betonların içine prizini hızlı alan katkı malzemesi kullanılması.

Son depremde de TOKİ tarafından yapılan denetimli binaların sağlamlığını da hepimiz net şekilde gördük.

3- Dökülen betonlardan ve demirlerden yine devletin denetimine tabii olan laboratuvar firmalarınca numuneleri alınıp test edilmeli.

4 - İnşaatlarda demir işçiliklerine çok dikkat edilmeli, sıklaştırmaların, kolon kiriş bağlantılarının tam yapılıp yapılmadığı, betonda vibratör kullandırılıp sıkıştırma tam yapılıp yapılmadığı, beton sulamasının tam yapılıp yapılmadığı gibi önemli detaylar firmanın şantiye şefi konumunda olan inşaat mühendisleri veya teknikerleri tarafından çok iyi kontrol edilmeli.

Tabii ki daha önce müteahhittin kendisi para verip seçtiği yapı denetim sistemi çok yanlış bir uygulamaydı ve bu sistem 4-5 yıl önce değişti ve devletin müteahhitten bağımsız atadığı yapı denetim firmalarıyla sistem daha iyi kontrol hale geldi.
Bu uygulamanın-sistemin de tam verimli olması için müteahhitliğinde şartları ağır olması gerekir.

Herkes müteahhit olmamalı!

Müteahhitlik yapacak kişinin mutlaka ama mutlaka teknik personel çalıştırma zorunluluğu olmalı.

Tıpkı hastane sahibi doktor olmasa bile hastane sorumlusunun ve çalışanların doktor olma zorunluğu olduğu gibi.

Bu saydıklarımız tam uygulandıktan sonra tıpkı Japonya gibi deprem Ülkesi olduğumuzu unutmadan deprem ile yaşamaya alışmış olacağız.

Tabii tüm binaların ruhsatlarını kesen, denetleyen başta belediyeler olmak üzere tüm kurumlar, inşaatların görünüşlerine, merdiven sahanlıklarına, kapı pencerelerine dikkat ettiği kadar, inşaatın ana iskeletinin yapım aşamalarını titizlikle denetlemeli. 

Son olarak her zaman söylediğimiz gibi “Deprem öldürmez bina öldürür!"

Bunun içinde binalarımız bize mezar olmasın diye inşaatlarda kurallara mutlaka ama mutlaka uymalıyız!

Uymayanları da uyarmalıyız!

Rabbim bizlere bir daha böyle felaketler yaşatmasın…

Ölenlerimize Allah’tan rahmet, ailelerine sabır, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.