Heryıl aynı tarihlerde yaşanıyor
Yüzyıllardır bilinen bir doğa olayı Ülker Fırtınası
'Ülker çıktı, yel esti, yağmur indi, yaz geldi”
Yüzyıllardır bilinen bir doğa olayı; Ülker Fırtınası
Ülker Fırtınası, halk meteorolojisi ve Anadolu'nun geleneksel gözlem sistemlerinde yer alan önemli bir doğa olayıdır.
Adını, gökyüzündeki Ülker Takımyıldızından (Pleiades / Süreyya) alır.
Bu fırtına, genellikle Mayıs ayının son haftasında, özellikle de 22-31 Mayıs tarihleri arasında görülür. Tam zamanı yıldan yıla küçük farklılıklar gösterebilir.
Ülker Fırtınası Nedir?
Ülker Fırtınası, baharın son döneminde, yazın başlangıcına yakın zamanda meydana gelen, çoğu zaman kısa süreli ama etkili olan ani hava değişimleriyle karakterize edilir.
Halk arasında bu dönemde gözlenen rüzgârlı, yağmurlu, hatta zaman zaman dolulu hava olayları bu adla anılır.
Ülker Takımyıldızı ile Bağlantısı
Ülker (Pleiades) Takımyıldızı, kuzey yarımkürede ilkbahar ve yaz başında gökyüzünde daha belirgin hale gelir.
Geleneksel takvimlerde Ülker’in doğuşu ve batışı, mevsimsel değişimlerin habercisi sayılır.
Bu takımyıldızın sabah yıldızı olarak görülmeye başlandığı dönem, özellikle denizciler ve çiftçiler için önemli bir işarettir.
Aynı zamanda bu takımyıldızın “yeniden görünmesi” gökyüzündeki dönüşümün ve hava olaylarının simgesidir.
Ülker Fırtınasında Neler Olur?
Kuvvetli rüzgârlar (özellikle kuzeydoğu ve kuzeybatıdan esen poyraz ve yıldız rüzgârları)
Kısa süreli sağanak yağışlar
Gök gürültüsü ve şimşek
Yerel dolu yağışları
Ani sıcaklık düşüşleri
Ağaçlar hızlı çiçek döker, meyve tutumu etkilenebilir.
Bazı bölgelerde ekinlerin yatmasına neden olabilir.
Denize açılan balıkçılar, Ülker Fırtınası nedeniyle dikkatli olur.
Bu dönem, ekili araziler için hem risk hem de fırsat taşır.
Yağışlar toprağı besler ama fırtına ve dolu ürünlere zarar verebilir.
Bu yüzden çiftçiler, bu haftalarda özellikle buğday, arpa ve meyve ağaçları için koruyucu önlemler almaya çalışır.
Halk İnanışları ve Kültürel Yansımaları
Eski takvimlerde, "Ülker doğdu, yaz kapıda" gibi deyişlerle bu fırtına dönemi tanımlanır.
Balıkçılar bu dönemde denize açılmaktan çekinirler.
Anadolu'da “Ülker çıktı, yel esti, yağmur indi, yaz geldi” gibi ifadeler bu geçişin doğadaki etkisini anlatır.
Ülker Fırtınası Ne Zaman Biter?
Genellikle Mayıs ayının 22 sinden sonra başlar ve Haziran başında etkisini kaybeder.
Ülker Fırtınası modern meteoroloji sistemleriyle önceden tahmin edilebilmektedir, fakat halk takviminde yüzyıllardır bilinen bir doğa işaretidir.
